U gradu Borču 1405. godine Despot Stefan potpisao povelju Dubrovčanima!

U Centar Posted On 02/12/2021

NA DANAŠNJI DAN, 2. DECEMBRA 1405. GODINE, U SLAVNOM GRADU BORČU DESPOT STEFAN LAZAREVIĆ POTPISAO POVELJU DUBROVČANIMA

Piše: Saša Zarić

U srednjem veku Borač se nazivao slavnim gradom. Najstariji hroničari tog vremena pominju veleslavlje grada Borča i države Srpske. U to doba, u Boračkom gradu su sklapani značajni trgovački i politički sporazumi. 2. decembra 1405. godine, u gradu Borču, despot Stefan Lazarević je primio dubrovačke poklisare Martina Rastića i Matka Gradića i republici svetog Vlaha potvrdio stare trgovačke povlastice.
Povelja je pisana crnim slovima a veliko početno slovo kao i potpis despota Stefana, ispisani su crvenim mastilom. U poslednjem redu teksta povelje piše „ v slavnom gradu borču“, ispod je stilizovanim ukrasnim crvenim slovima ispisan despotov potpis koji glasi „Milostiju Božjoj Gospodin vsoj zemlji Srpskoj i Pomorju i Podunavskim stranama Despot Stevan“.
Sa srpske strane, pored despota Stefana, ovom činu su prisustvovali i logotet Bogdan, veliki čelnik Hrebeljan i vojvoda Miltoš. Oni su se potpisali crnim mastilom na povelji ispod despota kao milosnici, što je u to vreme bio naziv za svedoke. Njihov potpis glasi: „Ovom zapisaniju milosnik logotet Bogdan i čelnik veliki Hrebeljan i vojvoda Miltoš“. Na samom dnu povelje, na traci od crvene svile, visi despotov veliki vladarski pečat od crvenog voska. Na pečatu je utisnuto: „Blagorodni i hristoljubivi Gospodin Despot Stefan i blagoverni i hristoljubivi sin Vl(k) Stefan.“
Na dvoru despota Stevana bila je ustanovljena kancelarija za povelje. Onaj koji je upravljao i vodio posao oko sastavljanja povelje, zvao se „logotet“. Po važnost, logoteti su predstavljali visoko zvanje u hijerarhiji srpske srednjovekovne države. Iz istorijskih izvora nije poznato ime ni jednog vlastelina koji je bio na čelu grada Borča. Možda bi gospodara Borča trebalo tražiti među trojicom vlastelina koji su pored despota Stefana potpisali povelju o potvrđivanju trgovačkih privilegija Dubrovčanima. Ova povelja je prvi ugovor o srpsko-dubrovačkim odnosima izdat nakon 1387. godine, kada je to učinio knez Lazar.
Despot Stefan je 8. juna 1427. godine u svom letnjikovcu u Belom Polju kod Borča ( in Bielopoglie apresso Boraz ) primio dubrovačke poklisare Paskoja Restića i Junija Gradića i izdao im novu trgovačku povelju. Na povelji iz 1427. godine, odmah iza despota potpisan je veliki čelnik Radič.