Sretenje – praznik srpske države i crkve

Oba ova događaja, iako u istorijskom smislu na određenoj distanci, suštinski su značajni za oslobođenje i osamostaljenje Srbije od vekovnog turskog ropstva. Prvim ustankom ovaj proces je nezaustavljivo otpočeo dok je potonjim zaokružena celina a sloboda i nezavisnost postali su stvar realnih razmišljanja.

Događajima na Sretenje Gospodnje 1804. prethodila je brutalna seča knezova kada su Turci pogubili značajnije srpske narodne vođe. Reakcija je bila okupljanje u Marićevića jaruzi u Orašcu i pokretanje Prvog srpskog ustanka pod oštrom komandom Đorđa Petrovića – Karađorđa. Prvi ustanički plamen razbuktao se u Šumadiji, Pomoravlju i zapadno od Kolubare sve do oslobođenja Beograda 1807. godine. Nažalost vojno-političke prilike u Evropi nisu išle na ruku mladoj državi. Rusko-Turski rat, Bukureštanski mir i Napoleonov prodor u Rusiju čine da Srbi bez saveznika budu ostavljeni na milost i nemilost brutalne turske odmazde. Ustanak je slomljen, Turci su ponovo uspostavili vlast ali su vrata Miloševoj pregovaračkoj veštini bila širom otvorena.

Sretenje Gospodnje 1835. u Kragujevcu donosi prvi Ustav Kneževine Srbije. Ovaj ustav temeljio se na odredbama belgijskog i

francuskog najvišeg pravnog akta i za ono vreme predstavljao je nezamisliv demokratski iskorak. Tekst Sretenjskog ustava napisao je Dimitrije Davidović, „učenjak“ i novinar. Zbog svog liberalnog sadržaja Sretenjski ustav ubrzo je ozbiljno zasmetao Austriji, Turskoj i Rusiji pa je pod pritiskom velikih sila ustav ubrzo odbačen.

Što se samog Sretenja Gospodnjeg tiče mimo istorijskih zbivanja vezanih za porođajne muke slobode našeg naroda, radi se o jednom od najznačajnijih crkvenih praznika koji uvek pada četrdesetog dana posle Božića. Ovog dana, prema knjigama svetih otaca, Presveta Bogorodica je prvi put unela u hram Bogomladenca Hrista. To je praktično prvi susret Mesije sa Bogom. Isusa je na ruke u jerusalimskom hramu primio Sveti Simeon Bogonosac. Samu Bogomajku sa Hristom u naručju u hram je uveo prvosveštenik Zaharija, otac Svetog Jovana Krstitelja.

Prema predanju ovom događaju su prisustvovali i fariseji koji su o svemu obavestili cara Iroda. Čuvši da se kod okupljenog sveta čulo da je  „konačno stigao Onaj koji je odavno najavljivan i čekan“, uveren da je Isus novi jevrejski car, Irod naredi da se ubiju sve muške bebe kako ni sam Isus ne bi promakao. Tako postrada 14 000 novorođenčadi. Zahvaljujući anđelu sa nebesa, Bogomajka sa detetom izbeže u Misir i tako spase svoje čedo.

Sretenje Gospodnje se proslavlja od 544. godine, doba cara Justinijana.

---

---

ucentar.rs