Borač je jedno od najlepših i najvećih gružanskih sela. Nalazi se u čarobno lepom predelu centralne Šumadije, opštini Knić, a u blizini Kragujevca, Čačka, Kraljeva i Gornjeg Milanovca.
Borač je bio naseljen kroz čitavu istoriju ljudskog roda, a svoje tragove u njemu su ostavljali Iliri, Kelti, Rimljani, Sloveni, Ugri i Turci. Neobjašnjivom silom, ljude je privlačio Borački krš, neobična geomorfološka formacija u samom srcu ovog mesta, tako netipična za zelenu šumadijsku pitominu.
Na vrhu Boračkog krša(515 metara n.v.) nalaze se ostaci srednjovekovnog grada Borča koji je svoj procvat doživeo u 15. veku, u doba srpskih despota iz dinastije Lazarević i Branković. Naime, Borač je čak i jedini srpski grad koji se našao na tada, najpoznatijoj karti sveta, koju je po narudžbini portugalskog kralja Alfonsa izradio kartograf fra Mavro.
U tom periodu, Borač na Kršu i njegovo podgrađe su bili gusto naseljeni. Donošenje bitnih povelja za Dubrovačku republiku u gradu Borču implicira mogućnost da je u ovom gradu postojala jaka dubrovačka kolonija.
U podnožju samog krša, nalazi se divna srednjovekovna crkva koja slavi Svetog Arhangela Gavrila i čiji je mogući ktitor car Stefan Dušan. Nedaleko je i škola, osnovana 1820. godine, kao i staro groblje, sa najvećim brojem spomenika kapačara u celoj Gruži.
Takođe, u Borču niče i jedno od najvećih eko-sela u Srbiji, na brdu poznatom kao Zlatni vrh.
Na kraju, u Borču(nikako u Boraču) je i čuvena kuća Vranića, u kojoj su snimljeni najlepši kadrovi serije „Moj rođak sa sela“. Lepota i poetičnost ovog mesta su doveli još mnogo filmskih ekipa, koje su ovde snimile izuzetne kadrove srpskog filma.
Marko S. Marković
Ljuljaci/Gruža
