Rudnik u svoj svojoj lepoti!

Vredni hroničar šumadijske planine Rudnik i istoimene varošice Radmilo Miletić obradovao nas je novim sjajnim forografijama. U serijalu koji je nazvao „šetajući pored crkve“ Radmilo je predstavio svoju varošicu u svoj njenoj lepoti.

Radmilo Miletić

Planina Rudnik zajedno sa istoimenom varošicom proglašena je za vazdušnu banju početkom dvadesetih godina prošlog veka. Između dva svetska rata postala je ekskluzivno odmaralište imućnih ljudi toga doba. Danas meštani Rudnika rade na popularizaciji same vazdušne banje na kojoj se nalazi specifična ruža vetrova koja je dobra za zdravlje i brz oporavak.

Varošica Rudnik pripada opštini Gornji Milanovac i nalazi se na istoimenoj planini. Ima oko 1.400 stanovnika i poznata je kao rudarsko mesto dok je malo manje poznato to da je ovo podneblje proglašeno za vazdušnu banju dvadesetih godina prošlog veka.

Inače, planina Rudnik, koja dominira centralnom Srbijom i Šumadijom, nalazi se 100 km južno od Beograda.

Pored najvišeg Cvijićevog vrha (1132 m), ističu se Srednji i Mali Šturac, Molitve, Paljevine i Marijanac, svi iznad 1000 metara nadmorske visine. Dobri putni pravci omogućavaju lak dolazak na Rudnik. Zahvaljujući izvanrednim klimatskim uslovima Rudnik je proglašen za vazdušnu banju.

Varošica Rudnik bila je središte žive rudarske delatnosti mnogo pre dolaska Slovena na Balkan u šestom veku. Pre Rimljana ove krajeve su naseljavali Iliri i Kelti. Prema bogatim tragovima materijalne kulture može se zaključiti da je na Rudniku bilo veliko rimsko naselje sa kovnicom novca. Za Rudnik su se borili i srpski vladari i feudalci. Dinar kralja Dragutina, kovan na Rudniku, prvi je srpski dinar sa ćiriličnim natpisom.

Sudeći po nekim zapisima, obronci planine Rudnik skrivaju 55 crkava i manastirskih kompleksa. Koliki, ne samo sakralni, već i nesporni kultrurno-istorijski značaj imaju manastirski kompleksi rudničkog kraja, dokazuje svojim sadržajem, pored ostalih i manastir Voljavča. Manastir datira sa početka XVI veka, a manastirski kompleks čine crkva posvećena Arhangelu Mihajlu (obnovljena u XVI, a zatim i u XIX veku) i konak u kome je 1805. godine održano zasedanje Praviteljstvujuščeg sovjeta, prve srpske vlade. Konak je građen u moravskom stilu, prepoznatljivom po trolistu, odnosno krstu upisanom u osnovu konaka.

U 14. veku ovde su svoje kolonije imali Dubrovčani i Sasi, a poseban značaj Rudnik dobija posle pada Novog Brda, 1441. Sa svojim rudnim blagom (srebro, olovo, bakar), Rudnik nije bio samo izvor prihoda srpskih vladara, već je to bilo i naselje sa razvijenim zanatstvom i trgovinom, odakle se širio kulturni uticaj na čitavu Srbiju.

Planinarski dom i Šumska kuća i hotel „Kraljica“ su glavni smeštajni objekti na Rudniku. Pored sportskih terena i bazena, postoji mogućnost i za planinarenje – osvajanje najvećeg vrha u Šumadiji, Cvijićevog vrha ili strmog vulkanskog uzvišenja Ostrvica koji se završava zidinama Jerininog grada . Ostrvica ili Ostrovica je mali srednjovekovni župski grad, postavljen na kamenom visu koji se usamljen diže na 800 m nadmorske visine i dominira okolinom. Strmi i nepristupačni teren bio je prirodna zaštita sa svih strana.

Prednosti Rudnika su i blizina istorijskih mesta Oplenca i Takova, manastira Vraćevšnice, Voljavče, Nikolja i ovčarsko-kablarskih manastira, prijatna klima, čist vazduh i mnoštvo staza za šetnju. Takođe, postoji mogućnost lova na visoku i sitnu divljač.